GENEL
Giriş Tarihi : 26-01-2023 20:25

Anadolu Leoparı'nın İzi Sürülüyor

Türkiye dağlarında foto-kapanlarla izi sürülen Anadolu Leoparı, kısa bir süre önce iki ayrı yerde görüntülendi.

Anadolu Leoparı'nın İzi Sürülüyor

Türkiye dağlarında foto-kapanlarla izi sürülen Anadolu Leoparı, kısa bir süre önce iki ayrı yerde görüntülendi. 

Bundan önce 2022 Ekim ayında Tarım ve Orman Bakanlığınca foto-kapana yansıyan görüntüleri paylaşılan Anadolu Leoparı’nın, elde edilen bulgulara göre günde 25 kilometreden fazla hattı dolaştığı tespit edildi.

Doğu Koruma ve Milli Parklar (DKMP) bünyesinde, nesli tehlike altında olan Anadolu Leoparı'nın ülkemizde tespiti ve korunmasına yönelik eylem planı hazırlanması için önemli bir adım attı.

Başlık 2: Foto-kapanlarla İz Peşinde

Oldukça zor bir alan olan yaban hayatı ile ilgili çalışmalar, teknolojinin gelişmesiyle foto-kapanlardan da yararlanılarak yürütülüyor.

Ülke genelinde doğaya yerleştirilen yaklaşık 3 bin foto-kapan ile yapılan çalışmalarda, yaban hayvanları, insan faktöründen mümkün olduğunca az etkilenmekte, elde edilen verilerin doğruluk ve güvenilirlik oranı da yüksek oluyor. 

Foto-kapan çalışmaları ile türlerin yayılış alanları, popülasyon dinamikleri, popülasyon yoğunlukları, bireylerin teşhisi gibi bilgiler, kesin veriler ile ortaya konabilmektedir.

Nesli tehlike altında olan ve “Anadolu Parsı” da denilen Anadolu Leoparı’nın izi de DKMP ekipleri tarafından son yıllarda doğaya yerleştirilen foto-kapanlar ile sürülüyor.

Başlık 3: İz ve İşaretler Üzerine Takip Başlamıştı

Ankara’nın Beypazarı ilçesinde 1974 yılında öldürülen Anadolu Leoparı’nın bu türe ait son birey olduğu ve Türkiye'de türünün tükendiği düşünülüyordu. DKMP ekipleri arazi çalışmaları sırasında rastlanan iz ve işaretler üzerine, bunun aksi yönünde bulgulara ulaşılmasıyla arama çalışmaları başlatılmıştı.

İlk olarak bir bölgede başlatılan çalışmalar neticesinde, 25 Ağustos 2019’da erkek bir Leopar bireyine ait fotoğraflar fotokapana yansımıştı.

Bunun üzerine ulusal bir eylem planı hazırlama çalışmaları gündeme gelmiş ve sistematik veri toplama faaliyetleri başlamıştı.

Süreç içerisinde ülkemizde, farklı bir bölgede yapılan çalışmalarda da bir erkek birey daha tespit edilmişti.

DKMP ekipleri gelen ihbarların değerlendirilmesi sonucunda, Türkiye'de en az dört farklı alanda leopar bireyleri olduğu belirlenmişti.

Leoparın düzenli bir popülasyonundan bahsetmek bu aşamada mümkün olmamakla birlikte, kapsamlı bir araştırma ile mevcut-potansiyel yaşama alanlarının acilen belirlenmesi için Leopar araştırma birimi oluşturulmuş ve Leopar Eylem Planı çalışmaları başlatılmıştı.

Başlık 4: Pars Araştırma ve İzleme İşbirliği Protokolü İmzalandı

Eylem planının oluşturulmasında, bilimsel altlık oluşturmak üzere Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Bursa Teknik Üniversitesi, Düzce Üniversitesi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) Kedigiller

Uzmanlar grubu ve DKMP 6. Bölge'den uzmanların yer aldığı bir proje için TÜBİTAK’a yapılan başvuru kabul edildi.

18 Ocak 2023 tarihinde Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi arasında “Pars Araştırma ve İzleme İş Birliği Protokolü” imzalandı.

Proje ve protokoller kapsamında yapılacak çalışmalarla ülkemizde Anadolu Leoparı alttürünün yayılış haritası oluşturulacak, bulunması muhtemel alanlarda iz, dışkı, leş gibi işaretler araştırılacak. Ayrıca, yöre insanları ile görüşülerek bu alanlardaki bireylerin tespiti, koruma ve geliştirilme tedbirlerinin alınarak uygulamaya konulması, özellikle popülasyonun geleceği için dişi birey bulunması da eylem planının önemli konuları arasında yer alacak.

Başlık 5: Aynı Alttür  

20-22 Eylül 2022’de Göçmen Türler Sözleşmesi Orta Asya Memeli Çalışma grubu kapsamında, 1. Leopar Menzil Ülkeleri Toplantısı Gürcistan’da gerçekleştirilmişti.

Bu toplantıda, öncelikle bu ülkelerde yayılış gösteren ve daha önceden farklı alttürler olduğu düşünülen Kafkas Leoparı (P. pardus ciccaucasica), İran Leoparı (P. pardus saxicolor) ve Anadolu Leoparı’nın (P. pardus tulliana) yapılan genetik çalışmalar sonucunda, aynı alttürler olduğu bilgisi sunulmuştu.

Bu nedenle bilimsel isimlendirme kuralları gereği, aynı türe verilen farklı isimlerden, ilk önce verilen ismin kabul edilmesi kuralına göre “P. pardus tulliana” (Anadolu Leoparı) ismi, tüm coğrafyada görülen alttür için bilimsel isim kabul edilmişti.

Bu toplantıda ayrıca, bu alttür için bir Bölgesel Eylem Planı hazırlanarak kabul edilmişti.

Başlık 6: Günde 25 Kilometreden Fazla Hattı Dolaşıyor

Yürütülen çalışmalardan elde edilen bulgulara göre, birçok yırtıcı memeli gibi, Anadolu Leoparı da, kendi yaşam alanı sınırlarında avlanmak ve bu alanı korumak için çaba sarf ediyor.

DKMP ekiplerince bugüne kadar Anadolu Leoparı’na ilişkin çok sayıda görüntü ve video kaydına ulaşıldı.

Buna göre, Anadolu Leoparı’nın bir günlük periyotta 25 kilometreden fazla hattı dolaştığı tespit edildi.

Kaynak: Ajans Bizim

Bilal KARADAĞBilal KARADAĞ