Başlık 2: Birazda Abaka İlhanlı Hükümdarı
Abaka 1234 yılında Moğolistan’da doğar. Babası Hülagu ile birlikte 1256 tarihinde İran’a gider, babası önce Horasan valiliğine tayin edilir, Hülâgû’nun ölümü üzerine emirler, hatunlar ve şehzadelerden teşekkül eden kurultayları babasının yerine geçmesini uygun görürler.
Abaka aslında Budist’tir bazı siyasî düşünceler sebebiyle babası Hülâgû gibi hıristiyanlara yaklaşır ve onların Müslümanlara, özellikle kutsal topraklar yüzünden Memlükler’e olan düşmanlıklarından faydalanmak ister. Bu yüzden Memlükler’le babası zamanında başlayan mücadeleye devam ederek onlara ağır bir darbe vurabilmek için Avrupa ile kurmuş olduğu ilişkileri geliştirir. Bununla ilgili olarak önce 1267’de Papa X. Grégore’a bir elçi gönderir, daha sonra 1274 ve 1276’ da bu tür ilişkileri devam ettirir. Aynı şekilde 1278’de Papa III. Nikolaus’dan da Abaka’ya elçiler gönderir. Fakat bütün bu teşebbüslerden olumlu bir sonuç sağlayamaz ve Abaka Memlükler’le tek başına mücadele etmek durumunda kalır. Nitekim İlhanlılar’a tâbi olan Anadolu Selçuklu Devletin’den yardım istediği Memlük Sultanı Baybars, Anadolu’yu “Tatar tahakkümünden kurtarmak için harekete geçer ve Elbistan ovasında bir Moğol ordusunu 1277 yılında bozguna uğratır. Ancak Anadolu beylerinden addedilen yardımı göremeyen Baybars, Kayseri’ye kadar ilerlemiş olmasına rağmen geri çekilmek zorunda kalır. Baybars’ın peşinden Anadolu’ya giren Abaka, Anadolu Türkmen beylerinden ve ahaliden, bir rivayete göre 200.000 kişiyi öldürür ve büyük bir tahribat yapar. Abaka birkaç yıl sonra Gürcü ve Ermeni krallıkları kuvvetlerinin de bulunduğu bir orduyu kardeşi Mengü Timur kumandasında Memlükler üzerine gönderdiyse de bu Moğol ordusu Suriye’de Humus yakınlarında Memlük kuvvetleri tarafından 1281yılında mağlûp edilir. Bu mağlûbiyete son derece üzülen Abaka, üzüntüsünü içki ve eğlence ile gidermeye çalışır. Nihayet 1.Nisan.1282 yılında ölür.
Abaka’nın on yedi yıl süren hükümdarlığı zamanında ülkede iç karışıklık görülmemiş, istilâ edilen yerlerdeki halkın ezilmesine karşı, İlhanlı tebaası vergilerin hafifletilmesi sebebiyle kısmen rahatlamıştır. Abaka, Moğollar arasında hızla yayılan İslâmiyet’i kabul etmemiş ve atalarının örf ve geleneklerini de korumaya çalışmıştır.[1]
A. Bahattin YETİŞ
[1] Faruk SÜMER https://islamansiklopedisi.org.tr/abaka
Fadlı DOĞAN
Cumhuriyetimiz 100 Yaşında
Önder GÜZELARSLAN
Peygamber Aşkıyla Yanan Karenli Veysel Karani
Necip AYDIN
Depremin Viraneye Çevirdiği Şehir Adıyaman
Ali Bahattin YETİŞ
Biraz da Nizamülmülk (Büyük Selçuklu Veziri)
Bilal KARADAĞ
Akbabaların Anlayışı Hep Aynı
Özlem DOĞAN
Ruh Soykırımı Yaşıyoruz
Tevfik AKTULUM
Küresel Emperyalizm
Kerim BAYDAK
Umudunuzu Yitirmeyiniz
