Biraz da Timur

Başlık 2: Biraz da Timur

1336 tarihinde bu gün Türkmenistan’ın sınırları içinde bulunan Keş şehri yakınlarında ’ki Hoca Ilgar köyünde doğmuş 1360 yılında adından sözü edilen Timur, ilk defa 1370 yılında Semerkant şehrinde tahta oturmuştur. Onun başarısının en önemli sebebi bölgede kabileler arasındaki mücadeleler ve ciddi bir rakibinin bulunmaması idi.

O tarihlerde Timur ile Yıldırım Bayezid arasında gidip gelen elçiler herhangi bir anlaşma zemini oluşturamamıştır. Bu arada ordusunu takviye eden Timur, geride kalan son önemli rakibi Bayezid ile savaşma karar alır.

Osmanlı ordusunun 70.000 kişi, Timur ordusunun ise bundan daha fazla olduğu bilinmekte, Savaş 28 Temmuz 1402 Cuma günü yapılmıştır. Timur, Ankara Savaşı’nda Osmanlı ordusunu mağlûp etmiştir. Yeni ele geçirilmiş Anadolu beyliklerinin askerleri Timur’un yanındaki beylerinin tarafına geçmiştir. Bozgundan dolayı herkes bir an önce kendi yurtlarına dönmeye bakıyordu. Devletin ileri gelenlerinden her biri bir şehzadeyi yanına alarak kaçmış ve yalnız kalan Bayezid esir düşmüştü. Yıldırım Bayezid 1403 yılı mart ayında Akşehir’de vefat etmiştir daha sonra türbesi Bursa’ya taşınmıştır.

Büyük bir cihangir olarak tanınan Timur Seferlerinin Türk-İslâm devletleri üzerine yöneltilmiş olmasından dolayı Timur ağır eleştirilere uğramıştır. Aslında bu faaliyetleri o dönemin hâkimiyet anlayışı düşünülerek değerlendirilmelidir. Cihan hâkimiyeti fikrine sahip bulunan Timur’un amacı o zamanın dünyasına kendi idaresini tanıtmaktı. Tarihçi Yezdî ona, “Dünya iki hükümdara yetecek kadar değerli ve büyük değildir; Allah nasıl bir tane ise sultan da bir tane olmalıdır” sözünü isnat eder. Timur’un, hâkimiyetini kabul etmeyenlere çok sert ve zalimce davrandığına, İsfahan’dan Delhi’ye, Tebriz’den Sivas’a, Astarhan’dan Bağdat’a kadar ele geçirdiği bazı şehirlerde büyük tahribat ve katliam yaptığına dair dönemin kaynaklarına yansıyan birçok rivayet vardır. Hatta onun zulümlerine dair müstakil kitaplar yazılmıştır. Bütün eleştirilere rağmen Orta Asya göçebelerinin İslamlaşmasında Timur’un büyük hizmetler gördüğü inkâr edilemez bir gerçektir. Hükümranlığı süresince bütün gücü kendi elinde tutmuş, saygı duyduğu insanlardan, ulema veya şeyhlerden hiçbirinin siyasî bir gücünün bulunduğu görülmemiştir. İktidar ve fetih hırsını hiçbir zaman dizginleyememiş, seferlerini daima kendisi yönetmiştir,1405 yılında Semerkant şehrinde vefat etmiştir türbesi ’’Gur-ı Emir ’’dedir.[1]

A. Bahattin YETİŞ

[1] İsmail AKA https://islamansiklopedisi.org.tr/timur

ETİKETLER:

NELER SÖYLENDİ?