İnsanlık Tarihi ve Medeniyetlerin Doğuşuna İmkân Sunan Meyve İncir

Başlık 2: İnsanlık Tarihi ve Medeniyetlerin Doğuşuna İmkân Sunan Meyve İncir

Adını Ege Bölgesindeki antik bir yerleşim yeri olan “Caria”dan alan, bir meyveden daha fazlası, sıradan bir meyve olmayan, dut familyasındaki küçük ağaç türlerinin Ficus caricanın yenilebilir meyvesi incir, pek çok dini ve folklorik söylenceye konu olan tarihe şahitlik eden Anadolu ve Ege’de binlerce yıllık geçmişe sahip bir meyve ağacının ürünüdür.

İncir ağacı ve meyvesi bütün dinlerde sembol olarak kullanılmış, Eski Yunan’da da incir yaprakları onur verici bir hediye olarak kullanılmıştır. Kutsal kitabımız Kur’an-ı Kerim’de de Rabbimiz Tin süresinin 1. Ayetini zeytin ve incire yemin ederek başlatarak incirin insanlık için ne kadar önemli bir yiyecek olduğunu vurgulamıştır.  

M.Ö. 4000-2500 yılları arasında yaşayan Sümerlerin kralı Urukagina incirden söz etmiş, Kral II. Nebukadnezar Babil’deki asma bahçelere incir ağaçları ektirmiştir. Antik Yunan ve Romalılar ise inciri cennetten gönderilen bir meyve olarak görmüştür. İncir ağaçları medeniyetlerin oluşmasına çok büyük katkı sunmuştur. Yeryüzünde bulunan birçok kültür ve inanç incir ağacının kesilmesini de yasaklanmıştır. Zira son derece kutsal olarak görülen ve faydaları saymakla bitmeyen incirin tarihi insanlık tarihinden çok daha eskilere gitmektedir.  

İncirin sıradan bir meyve olmadığından bahsetmiş idik. Teknik olarak incirler; ters çiçeklerdir. İncir ağaçları; badem ağaçları, kiraz ağaçları ve diğer meyve ağaçları gibi çiçek açmaz. İncirlerin çok ilginç bir hikayesi vardır. Burada kısaca ondan bahsedelim:

Öncelikle, teknik olarak bir meyve değil, tabiatın bir kural ihlalidir. Üremek için kurban edilmiş bir eşek arısına veya içinde ölen bir böceğe ihtiyaçları vardır. İncirler; incir olarak bildiğimiz kırmızı renk tonları olan bu büyük koyu kozanın içinde açan ters çiçeklerdir. Her çiçek "aquenyum" adı verilen tek bir ceviz ve tek bir tohum üretir. İncir çeşitli bitkilerden oluşmakta ve bu özelliği çıtır dokuya etki etmektedir. Aslında bir incir yediğimizde sadece incir yemiş olmuyoruz yüzlerce meyveyi yemiş oluyoruz.

Ancak en inanılmazı incir çiçeklerinin üremek için ihtiyaç duyduğu özel tozlaşma sürecidir. Diğer meyvelerde olduğu gibi arıların rüzgarla polen getirmelerine bağlı değillerdir. Bu sebeple incir arısı olarak bilinen özel bir arı türüne ihtiyaçları bulunmaktadır. Bu arılar, incirin büyümesi için gerekli genetik materyallerini taşır ve incirlerin çoğalmasını sağlar. İncir arıları; incir olmadan yaşayamaz çünkü larvalarını meyvenin içine bırakmaktadırlar. Bu ilişki ortak yaşam veya karşılıklılık olarak bilinmektedir. Çiçek açan birçok bitki çiçeklerini sergiler, ancak Latince adıyla “Ficus” olarak bilinen incir ise bitkisindeki çiçekler içi boş meyvelerin içinde saklıdır. Ayrıca birçok bitkinin kökleri yer altına doğru inerken bazı incir türlerinde kökler yer üstünde büyümektedir.

İnsanın evriminde, yaşamımda ve medeniyetin doğuşunda da çok büyük rol oynamış olan incirin yeryüzünde 750'den fazla türü olduğu bilinmektedir. Her dinde kendinden söz ettirmiş, kutsal olarak kabul edilmiş, kutsal kitaplarda yer bulmuş, kralları, kraliçeleri ve bilim insanlarını etkisi altına almış olan incir insanın hayal gücünü de son derece etkilemiştir. İnsanlık tarihine şahitlik eden ve yine insanlığı biçimlendiren incir medeniyetlerin doğuşunda ve gelişiminde büyük rol oynamıştır.

Anadolu ve Ege'nin bütün medeniyetlerinde yer alan incir, kuşaklar boyu hep bolluğun, bereketin simgesi olmuştur. Dini kitaplarda yer alışıyla da kutsal bir nitelik kazanan incir, Eski Yunanlılarda yapraklarının onur verici bir hediye olarak kabul edilmesi, incir yaprağından örülmüş taçların başlarda taşınmasının aşırı doğurganlık anlamına gelmesi kuru incirin Lydia 'da hayatın on temel nimetlerinden biri sayılması, incirin o günlerden bugünlere olan anlamlı ve uzun yolculuğunun ipuçlarını vermektedir. Bununla birlikte yenilebilir incir insanlar tarafından yetiştirilen ilk bitkidir.  

Zengin bir lif, mineral ve vitamin kaynağı içeren incirin insan sağlığına sayısız faydaları vardır. İncir içerdiği protein, mineral ve vitamin sayesinde hücre yenilemesini sağlar. 100 gram kuru incir tüketen bir birey günlük ihtiyacı olan kalsiyum, fosfor, B vitamini, magnezyum ve demir gibi faydaları vücuduna sağlamış olur. Potasyum açısından son derece önemli bir ürün olan İncir insan vücudundaki kan basıncı ve potasyum eksikliğini giderici özelliği olduğu için Dağ İnciri önemli bir yere sahiptir. Diyet ve sağlıklı beslenmede de önemli bir yeri vardır. İçerdiği yüksek oranda lif ve besinlerden kaynaklı olarak diyet yapan insanlarda kilolarını kontrol etmeleri için olanak sağlamış olur. Bağışıklık sistemini güçlendirme etkisi ile de vücudumuzu dışarıdan gelecek tehlikelere ve bakterilere karşı güçlendirir. Kolay sindirilebilir bir ürün olan Dağ inciri insan vücudundaki kemikler içinde içerdiği vitamin ve minerallerden ötürü oldukça faydalıdır. İncir bünyesinde çok fazla benzaldehit ve antioksidan içerir bu sayede kanser gibi bağışıklık sistemini olumsuz etkileyen hastalıklarda da yardımcı besin olarak kullanılması oldukça faydalıdır. Kuru İncir ayrıca sindirim sistemini hızlı çalıştırma açısından da olumlu bir tüketim ürünüdür. Tansiyonun düzenli gidişatını koruma özelliği olan incir aynı zamanda içerdiği mineraller sayesinde kalbimizi de korumaya yardımcı olur. İncirin içindeki lif miktarı yüksek olduğu için kramplar, ağrılar, diyabet, mide yanmaları ve çeşitli mide rahatsızlıklarına olumlu yönde etki etmektedir. İncir yapraklarından elde edilen meyve suyu, böcek ısırıklarını hafifletmek için kullanılabilinir.

İncir sadece tatlı ve lezzetli bir meyve değildir. İçi vitamin, mineral ve liflerle dolu bir meyvedir. Tarih boyunca bu ağacın sadece meyvesi değil, kabuğu, yaprakları, kökleri ve reçinesi ilaç olarak kullanılmıştır. Yine incir ağacı diğer bütün bitkilerden daha fazla yabanıl hayata katkı sunmakta yeryüzündeki 1200’den fazla canlı türünün kendisinden beslenmesini sağlar. Bütün bu canlılar incir ile beslenirken tohumlarını da dağıtırlar böylelikle ekolojik dengeye de son derece fayda sağlamış olurlar. Bu durum karşısında ekolojistler inciri temel kaynak olarak görürüler. Eğer incir ortadan kalkarsa tabiatın dengesi bozulacağını ve her şeyin çökeceğini ifade ederler.

Allah’ın insanlığa en büyük ve en önemli hediyelerinden biri incir besin değeri çok yüksek olması nedeniyle kuru ve yaş olarak tüketilmesinde çok fayda vardır. Özellikle kuru olarak tüketilmesi birçok rahatsızlığında önüne geçilmesini sağlaması ile son derece öneme haiz bir durumdur.